کد مطلب:26957 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:18

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

برخي ميگويند: تجويد يك طرح استعماري است و تنها براي مشغول كردن مسلمانان به ظاهر قرآن به وجود آمده است. آيا اين سخن صحيح است؟

علم تجويد، يكي از علوم اسلامي است و سابقة ديرين دارد. تجويد قرآن، يك موضوع جديد نيست تا گفته شود، يك طرح استعماري است براي مشغول داشتن مسلمانان به ظاهر قرآن و بازداشتن آنان از تأمّل و تدبّر در محتواي قرآن. تجويد به معناي نيكو ادا كردن الفاظ قرآن است.

از زمان پيامبر6 قرآن با تجويد قرائت ميشده است، گرچه علم تجويد به معناي مجموعه قوانيني كه چگونگي قرائت صحيح و زيبا را به ما ميآموزد، در قرن چهارم تدوين گرديد. نخستين كسي كه فن تجويد را تدوين كرد، ابومزاحم موسي بن عبيدالله خاقاني بغدادي، (متوفاي 325 هـ . ق) است.(ر.ك: تجويد و آواشناسي، مرادعلي شمس، ص 19، مؤسسة انتشاراتي عصمت.)

خداوند در مورد تلاوت قرآن ميفرمايد: ...وَ رَتِّلِ الْقُرْءَانَ تَرْتِيلاً;(مزمل،4)،...قرآن را شمرده شمرده بخوان.

ترتيل در اصل به معناي تنظيم و ترتيب موزون است. و در آيه به معناي خواندن آيات قرآن با تأنّي و نظم لازم، اداي صحيح حروف، تبيين كلمات، دقّت و تأمّل در مفاهيم و انديشه در نتايج آن است.(ر.ك: تفسير نمونه، آيت الله مكارم شيرازي و ديگران، ج 25، ص 167، دارالكتب الاسلامية.)

از اين آيه رعايت تجويد در قرائت قرآن استفاده ميشود.

در روايتي امام صادقميفرمايد: ترتيل يعني در آيات قرآن مكث كني و آن را با صداي خوب بخواني.

تا تجويد را فرا نگيريم، نميتوانيم قرآن را با صداي خوب بخوانيم.

بنابراين، اصل تجويد از آغاز اسلام بوده، طرح استعماري نيست، قرآن به آن دستور داده و با انديشه و تدبّر در قرآن منافات ندارد، بلكه خود راهي براي انديشه و تدبّر در آيات قرآن است.

اين نكته هم قابل تذكر است همان گونه كه در كارهاي ديگر نبايد افراط كرد، در تجويد هم نبايد افراط كرد و اعتدال را رعايت نمود; ولي متأسّفانه امروز بسياري از مسلمانان از اين واقعيت فاصله گرفته، از قرآن تنها به الفاظي اكتفا نمودهاند و تلاششان تنها ختم سوره و قرآن است، بيآن كه بدانند اين آيات براي چه نازل شده و چه پيامي را ابلاغ ميكند؟ درست است كه الفاظ قرآن نيز محترم و خواندنش فضيلت دارد; ولي نبايد فراموش كرد كه اين الفاظ و تلاوت مقدمة فهم محتواي آن است.(ر.ك: تفسير نمونه، ج 25، ص 172.)